Nederlandse samenvatting

Achtergrond: Een gezonde levensstijl, inclusief regelmatige lichaamsbeweging en een gezond dieet, maakt steeds meer deel uit van de behandeling van type 2-diabetes (T2D). Omdat veel mensen met type 2 diabetes moeite hebben met het leven en behouden van een gezonde levensstijl, is er behoefte aan effectieve interventies. eHealth-interventies waarin theorieën over gedragsverandering en personalisatie zijn geïntegreerd, worden beschouwd als effectieve hulpmiddelen ter ondersteuning van een gezonde levensstijl. De digitale coach E-Supporter 1.0 bevat eHealth-content voor app-gebaseerde eHealth-interventies en biedt op maat gemaakte coaching op het gebied van fysieke activiteit en gezonde voeding voor mensen met T2D.

Doel: Deze studie had tot doel de aanvaardbaarheid van E-Supporter 1.0 te beoordelen en de eerste effecten ervan op lichamelijke activiteit, voedingsgedrag, de fase van gedragsverandering en het niveau van zelfeffectiviteit te verkennen.

Methoden: Gedurende een periode van 9 weken ontvingen 20 personen met T2D dagelijks motiverende berichten en wekelijkse feedback afgeleid van theorieën en determinanten van gedragsverandering via E-Supporter 1.0. De aanvaardbaarheid van de interventie werd beoordeeld aan de hand van telefonische, semigestructureerde interviews. De transcripties van de interviews zijn gecodeerd met behulp van inductieve thematische analyse. De eerste effecten van E-Supporter 1.0 werden verkend met behulp van de Fitbit Charge 2 om het aantal stappen te monitoren om fysieke activiteit te beoordelen en vragenlijsten om het voedingsgedrag te beoordelen (met behulp van de Nederlandse Gezonde Dieet-index), de fase van gedragsverandering (met behulp van de Self-Quick-test met één vraag). Assessment Scale Stages of Change) en niveaus van zelfeffectiviteit (met behulp van de Exercise Self-Efficacy Scale).

Resultaten: In totaal kwamen uit de interviews vijf hoofdthema’s naar voren: percepties over coaching op afstand, percepties over de inhoud, intensiteit en duur van de interventie, waargenomen effectiviteit en algemene waardering. De deelnemers waren overwegend positief over E-Supporter 1.0. Over het geheel genomen ervoeren zij E-Supporter 1.0 als een nuttige en eenvoudig te gebruiken interventie ter ondersteuning van een betere levensstijl. Deelnemers gaven aan een voorkeur te hebben voor het combineren van E-Supporter met face-to-face begeleiding door een zorgverlener. Veel deelnemers vonden de intensiteit en duur van de interventie acceptabel, ondanks dat de coachingperiode relatief kort leek om gedragsbehoud op de lange termijn te bevorderen. Zoals verwacht werd de mate van personalisatie als beperkt ervaren. De eerste effecten lieten een significante verbetering zien in het aantal dagelijkse stappen (z=−2.040; P=.04) en de zelfeffectiviteitsniveaus (z=−1.997; P=.046) tussen baseline en postinterventie. Het dieet werd verbeterd door een betere naleving van de Nederlandse voedingsrichtlijnen. Er werd geen significante verbetering gevonden in de fase van gedragsverandering (P=.17), omdat de meeste deelnemers zich bij aanvang al in de “volhoudfase” bevonden.

Conclusies: Op basis van dit verkennende haalbaarheidsonderzoek verwachten we dat E-Supporter 1.0 een acceptabele en potentieel nuttige interventie is om fysieke activiteit en een gezond dieet te bevorderen bij mensen met diabetes type 2. Er moet extra werk worden verricht om de inhoud van E-Supporter verder te verfijnen en de effecten ervan op levensstijlgedrag uitgebreider te evalueren.

Officiële titel: A Digital Coach (E-Supporter 1.0) to Support Physical Activity and a Healthy Diet in People With Type 2 Diabetes: Acceptability and Limited Efficacy Testing

Auteurs: Eclaire A G Hietbrink, Wendy Oude Nijeweme, Anouk Middelweerd, Annemieke A J Konijnendijk, Laura K Schrijver, Anouk S ten Voorde, Elise M S Fokkema, Goos D Laverman, Miriam M R Vollenbroek-Hutten

Nederlandse samenvatting

Achtergrond: Een gezonde levensstijl, inclusief regelmatige lichaamsbeweging en een gezond dieet, wordt steeds belangrijker bij de behandeling van chronische ziekten. eHealth-interventies die gedragsveranderingstechnieken (BCT’s) en personalisatie omvatten, kunnen een gezonde levensstijl effectief ondersteunen. E-Supporter 1.0 is een digitale coach die is ontworpen om fysieke activiteit en een gezond dieet te ondersteunen bij mensen met diabetes type 2 (T2D).

Doel: Dit artikel had tot doel de systematische ontwikkeling van E-Supporter 1.0 te beschrijven.

Methoden: Ons systematische ontwerpproces bestond uit 3 fases. De definitiefase omvatte de selectie van de doelgroep en het formuleren van interventiedoelstellen, en de identificatie van gedragsdeterminanten op basis waarvan BCT’s werden geselecteerd om in de interventie toe te passen. In de ontwikkelingsfase werd de interventie-inhoud ontwikkeld door het specificeren van personalisatie elementen, coaching elementen en beslissingsregels. In de laatste fase werd E-Supporter 1.0 geïntegreerd in de Diameter-app en geëvalueerd onder 9 mensen met T2D om inzicht te krijgen in hun eerste ervaringen.

Resultaten: De belangrijkste interventiedoelstellen waren het stimuleren van lichte tot matig-krachtige fysieke activiteiten of het volgen van de Nederlandse voedingsrichtlijnen bij mensen met type 2D. De selectie van gedragsdeterminanten werd geïnformeerd door de Health Action Process Approach en theorieën die gedragsbehoud verklaren. BCT’s werden opgenomen om relevante gedragsdeterminanten aan te pakken (bijvoorbeeld actiecontrole, zelfeffectiviteit en copingplanning). De ontwikkeling van de interventie resulteerde in 3 soorten interventieopties, bestaande uit motiverende boodschappen, gedragsmatige feedback en op maat gemaakte ondersteunende oefeningen. Op basis van ALS-DAN-regels kunnen coaching elementen worden afgestemd op onder meer het type gedragsdoel en (barrières voor) doelrealisatie. Uit de eerste evaluatie bleek dat de gebruikerservaringen overwegend positief waren, ondanks enkele problemen bij de vaste levering van inhoud.

Conclusies: De systematische ontwikkelingsaanpak resulteerde in een op theorie gebaseerde en dynamisch op maat gemaakte eCoach. Toekomstig werk moet zich richten op het uitbreiden van de interventie-inhoud naar andere chronische ziekten en levensstijlgedrag, het vergroten van de mate van personalisatie en het evalueren van de interventie-effecten op aanvaardbaarheid, gebruik en kosteneffectiviteit.

Officiële titel: A Digital Lifestyle Coach (E-Supporter 1.0) to Support People With Type 2 Diabetes: Participatory Development Study

Auteurs: Eclaire A G Hietbrink, Anouk Middelweerd, Pepijn van Empelen, Katharina Preuhs, Annemieke A J Konijnendijk, Wendy Oude Nijeweme, Laura K Schrijver, Goos D Laverman & Miriam M R Vollenbroek-Hutten

Nederlandse samenvatting: Het doel van de pilotstudie was om inzicht te krijgen in het gebruik en de eerste ervaringen met de Diameter. De Diameter en ook de Freestyle Libre sensor werden veel gebruikt. De eerste ervaringen met de Diameter waren positief. Deelnemers vonden het vooral nuttig dat de Diameter hun inzicht gaf in de invloed van voeding en beweging op de glucosewaarden. Er kwamen ook enkele verbeterpunten naar voren. Bijvoorbeeld, niet alle voedingsmiddelen waren te vinden in het voedingsdagboek en de tekstberichten mogen nog persoonlijker worden.

Officiële titel: A Pilot Study on the Diameter app: Lifestyle Support for Type 2 Diabetes Mellitus Patients.

Auteurs: Eclaire A.G. Hietbrink, Niala den Braber, Anouk Middelweerd, Annemieke A.J. Konijnendijk, Miriam M.R. Vollenbroek-Hutten & Goos D. Laverman